Recensie: Kinderen van Theresienstadt - Herman Vandormael

Auteur Herman Vandormael is doctor in de geschiedenis en ere-conservator van het Kasteel van Gaasbeek. Voor zijn boek 'Verborgen Oorlogsjaren' sprak hij met zestig Joden.

Voor zijn nieuwste boek 'Kinderen van Theresienstadt' ging hij op zoek naar het bijzondere verhaal van het concentratiekamp Theresienstadt.

Terezin of in het Duits 'Theresienstadt' is de naam van een fort binnen de Tsjechische vestingstad Theresienstadt en is ontstaan in 1780. Keizer Josef II legde de eerste steen voor de vesting en noemde het Theresienstadt naar zijn moeder Keizerin Maria Theresia.
Terezin is de dag van vandaag een toeristische trekpleister, maar ooit was dit anders.

In 1941, tijdens de Tweede Wereldoorlog, evacueerden de Nazi's de hele bevolking van Theresienstadt om er een getto voor Joden van te maken.
De Duitsers stelden Theresienstadt voor als de hemel op aarde. Een kuuroord waar ze in de watten worden gelegd en rustig hun oude dag konden doorbrengen.

Alleen rijke en bevoorrechte Joden, waaronder kunstenaars en musici, werden toegelaten. Bij de Joodse gemeenschap is het een traditie om de toekomst van hun kinderen veilig te stellen door ze een goede opvoeding te laten genieten en een degelijke opleiding te geven. Dat gaf bij velen de doorslag om naar Theresienstadt te vertrekken.

Maar het was daar helemaal de hemel op aarde niet  Er was een verbod op onderwijs en de kinderen konden van geen goede opvoeding genieten. Het enige lichtpunt waar de Joden zich aan optrokken was kunst en muziek. Kinderen kregen er muziek- en tekenles en maakten gedichten.
Ze moesten leven in erbarmelijk leefomstandigheden en er heerste hongersnood, soms met de dood tot gevolg. Velen stierven ook door ziekte of executie.

Ook diende Theresienstadt als doorgeefluik naar vernietigingskampen waaronder Auschwitz en Birkenau. Maar de mensen bleven hopen en hun overlevingsdrang was sterk.

Om nog meer Joden te lokken bleven de Duitsers Theresienstadt aanprijzen als modelstad. Toen het Rode Kruis de toestemming kreeg om de stad te bezoeken richtten de Nazi's het kamp in tot een normale woonplaats. om het negatieve beeld dat de mensen hadden over concentratiekampen te doen vergeten. Het Rode Kruis was tevreden en de Nazi's waren met deze list geslaagd in hun opzet. Er werd ook nog een propaganda film gemaakt waarin werd voorgesteld dat Hitler de Joden een mooie stad had geschonken.

Op 8 mei 1945 werd Theresienstadt door het Rode Leger bevrijd.

De Joden die er verbleven kwamen hoofdzakelijk uit Denemarken, Duitsland, Nederland, Oostenrijk, Hongarije, Polen en Tsjecho-Slowakije. Uit België verbleef er niemand. Bij de bevrijding werden er nog amper 19.000 volwassenen teruggevonden.


Naar schatting overleefden amper 100 van de 15 000 kinderen het kamp van Theresienstadt. Vandaag leven er nog een tiental, waarvan de meesten oorspronkelijk uit Nederland komen. Voor zijn boek sprak Herman Vandormael met de overlevenden.
De getuigenissen van deze personen zijn verwerkt in dit bijzondere boek.

Het boek is geïllustreerd met tekeningen hoe het er destijds aan toe ging in Theresienstadt. In het boek staan ook vele aangrijpende gedichten die destijds door de kinderen geschreven zijn.

'Kinderen van Theresienstadt' is een compleet verhaal vanaf ontstaan van Theresienstadt tot dat de overlevenden terug bevrijd werden en naar huis konden.
Een schrijnend en aangrijpend verhaal over menselijk leed, fysische terrorisatie en hongersnood.

Dit verhaal is een stuk geschiedenis dat spijtig genoeg echt gebeurd is. Dit boek moet vooral gelezen worden omdat iedereen op de hoogte moet zijn wat voor onmenselijke dingen ooit gebeurd zijn en die nooit of nimmer meer mogen gebeuren.

ISBN: 9789401404914 - Paperback met flappen - 224 blz. - Prijs: € 22,99 - Uitgeverij: Lannoo
Klik hier voor meer info