Recensie: Over Zij en Ik - Marjoleine Oppenheim-Spangenberg
'Over zij en ik' is het verhaal van Marjoleine en haar moeder Riel.
Riel is van Joodse origine en wordt tijdens de Tweede Wereldoorlog in 1942 opgepakt bij een identiteitscontrole. Vanuit een Nederlandse gevangenis wordt ze naar Westerbork gestuurd, waarna ze uiteindelijk in het vernietigingskamp Auschwitz belandt.
In Auschwitz kon je op ieder moment sterven. Niet alleen door folteringen, de koude of door ondervoeding, maar ook door onvruchtbaarheidsexperimenten die op jonge vrouwen werden toegepast.
Riel is één van de weinig overlevenden uit het vernietigingskamp Auschwitz. Met haar eerste man kreeg ze twee kinderen: Stan en Marjoleine. Voor de buitenwereld heeft Riel het perfecte gezinnetje, maar achter de muren van haar huis was er meer aan de hand.
Ze werd steeds geplaagd door nachtmerries en stemmingswisselingen. De traumatische ervaringen van Riel hebben ook de jeugd van haar kinderen beïnvloed. Sommige voorwerpen riepen bij Riel herinneringen op en de kinderen begrepen dan niet waarom hun moeder zo reageerde. Zoals wanneer Marjoleine met haar zuurverdiende centen een rode geranium had gekocht voor haar moeder, en deze laatste helemaal niet blij met het cadeau was.
Wanneer Riel op een trein moet stappen hyperventileert ze en ze kan niet tegen gesloten deuren. Marjoleine begreep ook niet waarom er geen foto's in huis waren van haar grootouders langs moeders zijde.
In 1995 vroeg Prins Claus aan haar moeder of zij bereid is samen met hem en zijn zonen naar Auschwitz te reizen en haar verhaal te vertellen wat ze daar heeft meegemaakt. Riel stemde toe op voorwaarde dat haar kinderen Stan en Marjoleine meereisden. Samen met Prins Claus en zijn zonen reisden Riel, haar tweede man en historicus Loe de Jong en haar kinderen naar Auschwitz.
Voor Riel was het de eerste keer dat zij Auschwitz op deze manier zouden bezoeken. Dit bezoek maakte vele pijnlijke herinneringen los.
Marjoleine staat daar oog in oog met het verleden van haar moeder. De traumatische ervaringen van haar ouders heeft Marjoleines jeugd bepaald en begreep daar pas de betekenis van de oude gewoontes en rituelen die thuis toegepast werden.
In dit dubbelportret vertelt Marjoleine openhartig haar verhaal over hoe haar leven beïnvloed werd door het verleden van haar ouders. Het verhaal is biografisch en is aangevuld met unieke foto's en documenten.
Dit is een zeer beklijvend verhaal en een stuk geschiedenis over een vreselijke tijd dat nooit mag vergeten worden!
Marjoleine Oppenheim-Spangenberg (1958) studeerde rechten in Amsterdam. Ze woonde en werkte vijftien jaar in Parijs en zette daar onder andere een winkel- en restaurantketen op. Schrijvend ontdekte zij een bijzonder patroon binnen haar eigen jeugd : gewoontes met verborgen verwijzingen.
ISBN: 9789044530957 - Paperback - 224 blz. - Prijs: € 18,95 - Uitgeverij: De Geus